Pixan Chenes ku ts'aik u jach k'áat le kaajo'ob, ku ch'a'aj le kaabo'ob yéetel ku beetik u jach k'áat tu yáanal le k'áat chi'ob.
Pixan ku jach 'pixan' ti' t'aan maya yéetel Chenes ku jach 'chenes' le nojoch k'iino'ob. Ku beetik ti' 2020 tu jach k'áat ku ts'aik to'on ku beetik u jach k'áat. To'on jela'an nojoch k'áat chi'ob ku beetik u jach k'áat le kuxtal, k'ultura yéetel u yáanal le máako'ob.
Ku beetik le k'áat chi'ob maya ku beetik u jach k'áat, mix ku ts'o'ok le lu'um wal k'ultura. Ku beetik u jach meyaj sustentable tu jach k'áat le kuxtal yéetel máax ku beetik ku beetik u jach. Ku beetik Pixan Chenes, ku na'atik u yóol le máako'ob ku beetik u jach, ku ch'a'aj yéetel ku beetik u jach.

Ku cháantik tuláakal u kuxtal yéetel ku canantik in cultura maya, ku ts'o'ok vivo le zuhuy t'aan yéetel le na' lu'um.

Ku tukultik je'el tuláakal máax yan u páajtal u meyaj yéetel u kuxtal ma'alob.

Ku kanantik u meentik tuláakal le t'aan tu decidir ba'ax ku yúuchul tin kaajal.

Ku beetik puentes ti' meyaj yéetel áantaj u yáanal le kaajo'ob, ku múuch'kintik in red solidaridad.

Ku canantik yéetel ku regenerar in ecosistema, ku meyaj ti' jun ma'alob t'aan yéetel le naturaleza.

Ku kanantik u derechoj tuláakal máax u kuxtal yéetel respeto yéetel tuláakal ba'ax k'abéet ti' jun ma'alob kuxtal.
Le k'áato'ob ma' chen ideales, ba'ale' ku na'atal ti' tuláakal in meyaj yéetel decisiones comunitarias. Le o'olal ku pulsik ti' tuláakal proyecto yéetel le brújula ku kanantik in meyaj.

In k'áat ku kanantik tuláakal ba'ax ku decidir bix kaaj, tu yáanal yéetel tu nojoch.
Tuláakal ba'ax ku beetik ku yáanal le principios, ku asegurar coherencia entre ba'ax ku tukul yéetel ba'ax ku meyaj.
Ku meyaj tumen le k'áato'ob u herencia tin wáalkilo'ob u k'iin ku taal tin kaaj maya.
Jela'an k'áat chi'ob maya tu Hopelchén, Campeche: San Francisco Suc Tuc, Sahcabchén, Yakché Akal, Xcupil yéetel Oxá.
Apicultura tradicional yéetel tecnificada
Siembra de limón yéetel che'o'ob
Manejo de viveros comunitarios
Elaboración yéetel k'áat ba'ax ku ts'aik
Ruta de la Miel Maya (experiencia vivencial)
Proyectos de ecoturismo comunitario
Procesamiento de productos tu jach k'áat
Recuperación del patrimonio cultural
Talleres de formación ku beetik máax yéetel ko'olel

Le meyaj ku beetik u jach k'áat le ko'olelo'ob maya, ku beetik u jach k'áat tu jach k'áat, nojoch yéetel u jach k'áat. Ku beetik u yóol le meyaj yéetel u jach k'áat ku beetik u jach le colectivo.
Ku beetik le meyaj, ku ts'aik NODESS tu IPN yéetel u jach k'áat, yéetel ku beetik meyajo'ob innovadores ku beetik aplicación ku beetik u k'áat le kaab. Le alianzas ku beetik u jach k'áat in capacidades productivas yéetel organizativas.
Ti' 5 ja'abo'ob ku beetik u jach k'áat ku beetik meyaj identidad, ku ts'aik productos tu jach k'áat maya, ku beetik u jach ti' reforestación yéetel bonos de carbono, turismo responsable, biotecnología comunitaria yéetel educación transformadora.
Instituciones ku beetik IPN, Telebachillerato Comunitario de Suc Tuc, Tierra Fértil yéetel Comisariado de Xcupil, ku beetik u jach k'áat in beel.




Ku beetik le máako'ob ku wilik, ku beetik u jach k'áat: ku k'áat in productos, ku k'áat certificados ambientales yéetel ku ka'aj u jach le reforestación yéetel desarrollo comunitario.